Additional Reading Unit 16

1. Cum loqui nesciant, tacere non possunt.
   
   
2. Vitia cum tacent clamant.
   
   
3. Fortuna vitrea est: tum cum splendet frangitur.
   
   
4. Hostem cum fugeret, se Fannius ipse peremit.
            hic, rogo, non furor est, ne moriare, mori?
   
   
5. With little thought for the environment Caesar fortifies a camp which bad weather forces him to abandon
   
   

   Reliquis deinceps diebus Caesar silvas caedere instituit et, ne quis in inermes imprudentesque milites ab latere impetus fieri posset, omnem eam materiam quae erat caesa conversam ad hostem collocabat et pro vallo ad utrumque latus exstruebat. incredibili celeritate magno spatio paucis diebus confecto, cum nostri alias silvas peterent, eiusmodi sunt tempestates consecutae ut opus necessario intermitteretur et continuatione imbrium sub pellibus milites contineri non possent. itaque vastatis omnibus Morinorum agris, vicis aedificiisque incensis, Caesar exercitum reduxit et in Aulercis Lexoviisque, reliquis item civitatibus quae nuper bellum fecerant, in hibernis collocavit.

6. Missile attack!
   
   The Nervii use the cutting edge of Gallic technology and the latest tactics to attack a Roman camp.
   
   

   Septimo oppugnationis die magno coorto vento ferventes glandes fundis et fervefacta iacula in casas, quae stramentis erant tectae, Nervii iacere coeperunt (began). hae celeriter ignem comprehenderunt et venti magnitudine in omnem locum castrorum distulerunt. hostes magno clamore, sicuti parta iam atque explorata victoria, turres testudinesque agere et scalis vallum ascendere coeperunt. at tanta militum virtus atque ea praesentia animi fuit ut, cum undique flamma torrerentur magnaque telorum multitudine premerentur suaque omnia impedimenta atque omnes fortunas conflagrare intellegerent, non modo de vallo decederet nemo sed paene ne respiceret quidem quisquam, ac tum omnes fortiter pugnarent. hic dies nostris gravis fuit sed tamen hunc habuit eventum ut eo die magnus numerus hostium vulneraretur atque interficeretur quod se sub ipso vallo constipaverant recessumque primis ultimi non dabant. paulum quidem intermissā flammā et quodam loco turri adactā et contingente vallum, tertiae cohortis centuriones ex quo stabant loco recesserunt suosque omnes removerunt, nutu vocibusque hostes vocare coeperunt: quorum progressus est nemo. tum ex omni parte lapidibus coniectis deturbati sunt turrisque succensa est. (Note that in this passage, as elsewhere, not all final long a's have been marked as such)
   

(c) Gavin Betts 2000